Agatha Christie - Dopóki starczy światła

10.05.2016

Agatha Christie, Dopóki starczy światła [While the Lights Last and Other Stories], tłum. Mira Michałowska, Wydawnictwo Dolnośląskie, 183 strony.

Miałam już okazję czytać kilka zbiorów opowiadań autorstwa Agathy Christie (między innymi „Dwanaście prac Herkulesa”, "Wczesne sprawy Poirota”, „Morderstwo w zaułku”), ale „Dopóki starczy światła” naprawdę mnie zaskoczył. Nie wynikało to jednak ze świetnie skonstruowanych zagadek (mimo że i takie się pojawiają), ale z tematyki części opowiadań. Nie sądzę, aby ten akurat zbiór można było z czystym sumieniem nazwać stricte kryminalnym, bo w rzeczywistości wśród dziewięciu różnych historii jest kilka takich, które najtrafniej będzie nazwać obyczajowymi (a nawet romantycznymi). Nie znałam Królowej Kryminału od tej strony i przyznaję, że szalenie miło było odkryć kolejny kawałek jej pisarskiej duszy.

Zbiór otwiera opowiadanie „Dom ze snów”, w którym niczym niewyróżniający się, obojętny na codzienność urzędnik John odkrywa w sobie ogromne pokłady uczuć wobec kobiety, a jednocześnie w snach zaczyna widzieć piękny, biały dom zdający się mieć związek z nową znajomością. Oczekując kryminalnej zagadki czułam się nieco zdezorientowana taką historią, tym bardziej, że pojawiły się tu fantastyczne elementy, które u Christie typowe nie są. Dobrze mi się ją jednak czytało, a zakończenie zgrabnie spajało całość. Miłość pojawiła się także opowiadaniu „Samotny bożek” – dwoje ludzi połączyła ich własna samotność oraz stojący w pewnym muzeum posążek. Agatha Christie sama przyznała, że jest sentymentalne i trudno się z tym nie zgodzić. Nie ujęła mnie ta opowieść jakoś specjalnie i nie wzbudziła zbyt wielu emocji. Trochę bardziej trafiła do mnie ta zatytułowana „Otoczony ścianą”, bo w głównym bohaterze – malarzu, dostrzegłam całe pokłady skrywanych uczuć i to w mało słodkiej i oczywistej formie.

„Na krawędzi” zasługuje na osobny akapit, bo spośród całego zbioru stało się moim ulubionym opowiadaniem i to nawet mimo faktu, że więcej w nim obyczajowej intrygi niż kryminału. Klara od zawsze była otwarta na potrzeby innych i wiele szczerej troski okazywała biedniejszym mieszkańcom miasteczka. Skromna, o przeciętnej urodzie, wzbudzająca sympatię i powszechnie lubiana. Fakt, że mężczyzna, którego od lat kochała ożenił się z inną wzbudzał w niej zazdrość, ale wiedziała, że musi się z tym pogodzić. Odkrycie pewnej tajemnicy jego wybranki wszystko jednak zmienia. Agatha Christie w prostej historii mistrzowsko pokazała jak poczucie siły i władzy nad drugim człowiekiem może okazać się impulsem do zapomnienia o własnych zasadach. Klara przechodzi transformację, ale nie dzieje się to nagle – kobieta naprawdę stara się postąpić słusznie, odsuwając na bok osobiste sympatie i antypatie. Z ogromny zainteresowaniem obserwowałam jej wewnętrzne zmagania i zastanawiałam się czy w którymś momencie przyjdzie opamiętanie i kiedy dotrze do krawędzi. Niepozorna, ale bardzo pouczająca historia.

„Bożonarodzeniową przygodę” i „Tajemnicę bagdadzkiego kufra” znałam już wcześniej, bo pod nieco innymi tytułami znajdowały się w zbiorze „Zagadka gwiazdkowego puddingu”. Historie te w „Dopóki starczy światła” są wersjami pierwotnymi, mniej rozbudowanymi. Co ciekawe, zaczynając ich lekturę nie od razu przypomniałam sobie jak to wszystko się potoczyło – musiało minąć kilka chwil, żeby poszczególne elementy wskoczyły w głowie na swoje miejsce i koniec końców zaskoczenia oczywiście nie było.

„Aktorka” to historia o szantażu i próbie wyjścia z sytuacji pozornie beznadziejnej. Sprawnie obmyślona, wymaga od czytelnika skupienia, by zdołał odkryć jakim torem biegły myśli pisarki, a że jak to ona – lubi podsuwać mylne tropy – nie jest wcale łatwo. Tytułowe „Dopóki starczy światła” ma ciekawy, niepokojący klimat, ale fabuła nie zaangażowała mnie jakoś specjalnie – miłość sprzed lat, plantacja tytoniu i śmierć – kombinacja intrygująca w teorii, ale w praktyce nie zapamiętam tej historii na dłużej.

Każde z opowiadań zawiera posłowie zdradzające genezę jego powstania. Szalenie cenny element, bo pozwala pełniej spojrzeć na poszczególne tytuły. „Złoto Manksów” jest pod tym względem jednym z ciekawszych utworów, a przyczyna jego napisania odkryta zostaje już w przedmowie. Agatha Christie musiała dopasować fabułę do miejskich legend i zawrzeć w niej wskazówki, mające posłużyć w poszukiwania skarbu. Jest więc kilka zagadek, ale tak naprawdę mają one znaczenie bardziej dla bohaterów (i turystów, którzy mieli w rzeczywistości szukać ukrytych skrytek) niż dla czytelnika, bo w przypadku tego drugiego, rozrywka opiera się bardziej na szybkiej akcji i sensacyjnym charakterze opowiadania.

„Dopóki starczy światła” na pewno nie zaspokoiło mojego apetytu na krótkie, mocno kryminalne historie, ale nie ubolewam nad tym aż tak bardzo, bo miałam szansę przekonać się, że Agatha Christie odnajduje się także w zupełnie innej tematyce. Szczególnie w pamięci pozostanie mi opowiadanie „Na krawędzi” doskonale pokazujące, że angielska autorka potrafi skupić się na psychologicznej stronie bohaterów i nie potrzebuje wielu stron, by zachwycić i wywołać refleksje. Na pewno nie poleciłabym „Dopóki starczy światła” na pierwsze spotkanie, bo wiele z zawartych w tym zbiorze opowiadań nie jest typowymi historiami tworzonymi przez Królową Kryminału. Sama jednak, z racji, że całkiem dobrze znam jej możliwości, potraktowałam to jako okazję do poznanie innej strony twórczości. W niektórych przypadkach zachwytu nie było, ale na pewno nie mogę uznać tego spotkania za stratę czasu. Teraz znam jeszcze lepiej Agathę Christie, a to wartość sama w sobie.

Garść cytatów:

„(…)świat, moje kochane dzieci, nie jest sprawiedliwy. Wyścigi wygrywają z reguły najgłupsi, często zaś najbardziej nieuczciwi”. (s. 106)

„Ja jestem inny. Talenty, które posiadam, podziwiałbym u innych. Tak się składa, że jeśli chodzi o mój zawód, nie mam sobie równych. (…) Więc przyznaję otwarcie i bez hipokryzji, że jestem wielkim człowiekiem. Posiadam zdolność porządkowania myśli, metodę postępowania i znajomość psychologii. Innymi słowy, jestem Herkules Poirot”. (s. 154)

[Kasia]

17 komentarze

AnnRK10 maj 2016, 21:17:00
Ta kolekcja budzi moją dziką zazdrość. :D
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
Miłka Kołakowska10 maj 2016, 21:18:00
Zaskoczyłaś mnie wspomnianymi elementami fantastyki, ale nie odstrasza mnie to :) Myślę, że opowiadanie "Aktorka" spodoba mi się z pewnością. Pozdrawiam :)
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
Wymarzona Książka10 maj 2016, 21:46:00
Czytałam, a jakże :3
I genialnie to wygląda!!! :D
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
Agata P10 maj 2016, 22:11:00
Christie jakby chciała to i science-fiction by napisała :) Czytałam większość książek Agatki, ale tej nie kojarzę :)
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
Wiki12 maj 2016, 01:46:00
Piękna kolekcja :) A tej książki Christie jeszcze nie czytałam. Muszę to nadrobić ;)
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
Alicja S.12 maj 2016, 09:11:00
Wooow, no kolekcja nieziemska, cudo :)!
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
Katarzyna K | Pasieka Kulturalna12 maj 2016, 20:52:00
Książka na pewno jest wspaniała, przecież to Christie, ale ta kawa na zdjęciu na pewno jest przepyszna :D
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
Ewelina Białek13 maj 2016, 13:26:00
Ja mam jakiś problem z opowiadaniami, bo nawet od mojej kochanej A. Christie nie byłam w stanie przeczytać... Aczkolwiek jakiś czas temu dokonałam postępów i przeczytałam Siedem życzeń, ktore wyjątkowo mi się podobało :)

Pozdrawiam, Insane z Przy gorącej herbacie
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
włóczykijka14 maj 2016, 20:45:00
łaaa!pozazdrościć kolekcji!
od dawna o niej marzę...a nawet nie miałabym gdzie jej postawić...
pozdrawiam! ��
marcepanowerecenzje.blogspot.com
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi