Stephen King - Cujo

22.11.2014

Autor: Stephen King

Tytuł: Cujo

Tytuł oryginału: Cujo

Tłumaczenie: Jacek Manicki

Wydawnictwo: Prima

Rok wydania: 1994

Liczba stron: 302

Gdyby ktoś powiedział mi, że „Cujo” to po prostu historia o wściekłym psie, to pewnie miałabym pewne opory żeby po nią sięgnąć. Natychmiast pojawiłyby się wątpliwości czy z takiego pomysłu da się wykrzesać coś naprawdę godnego uwagi. Faktem jest jednak, że nazwisko Stephena Kinga na okładce jakoś wzbudziło we mnie nadzieję na powieść skrywającą w sobie coś więcej. Okazało się, że z „Misery”, którą czytałam jakiś czas temu, równać się nie może, ale to nadal kawałek dobrej literatury.

Czteroletni Tad boi się potwora, który skrywa się w jego szafie. Nocą, gdy wszyscy śpią, z jej wnętrza dobiegają dziwne odgłosy, a w ciemności zobaczyć można czerwone ślepia przepełnione nienawiścią. Dziecięca wyobraźnia lubi płatać figle, ale może się też okazać, że w tych koszmarnych marach jest jednak jakaś prawda.

Bernardyn Camberów – Cujo – mimo swoich potężnych rozmiarów i pokaźnej wagi nie wydaje się groźnym psem. Przywiązany do swojej rodziny, miły w stosunku do obcych, nigdy nie sprawiał żadnego kłopotu. Do czasu, gdy jedno zadrapanie nietoperza spowoduje spustoszenie w jego organizmie, zamieniając go w bestię, której nie powstrzyma nikt.

Czytałam kilka książek Stephena Kinga i chyba mogę już stwierdzić, że naprawdę lubię jego powieści. Ta sympatia pewnie ma przełożenie na ocenę kolejnych dzieł amerykańskiego pisarza, ale nigdy też nie podchodzę do nich zupełnie bezkrytycznie. Pierwsze kilkadziesiąt stron „Cujo” to była swoista przeprawa – nie dlatego, że to powieść, którą źle się czyta (wręcz przeciwnie), ale z nieco innego powodu – nie miałam pojęcia do czego to wszystko prowadzi i czy w ogóle prowadzi do czegoś. Wydawało mi się, że zbyt dużo jest punktów zaczepienia i pomniejszych historii, z który żadna nie wydawała się wysuwać na pierwszy plan. Nie mogę napisać, że nagle w którymś momencie objawił się swoisty geniusz pisarza, który przewartościował wszystko co do pewnego momentu myślałam o książce, ale na pewno wraz z lekturą kolejnych stron bardziej doceniłam całą powieść.

W Castle Rock, gdzie w dużej mierze toczy się akcja, mieszkańcy troszczą się głównie o własny interes, chyba że życie innych może stać się pożywką dla plotek. Sąsiedzka uprzejmość pojawia się ewentualnie w chwilach, gdy można liczyć na coś lepszego niż zwykłe „dziękuję”. To tutaj mieszkają Trentonowie – Vic, Donna i mały Tad. Mężczyzna wraz ze wspólnikiem prowadzi agencję reklamową, ale akurat w tej chwili stoi nad zawodową przepaścią. Sfrustrowana małomiasteczkowym życiem żona coraz bardziej się od niego oddala, a dodatkowo oboje muszą walczyć z dręczącym syna potworem z szafy. Jeszcze mniej sielankowo jest u Camberów – Joe w warsztacie zorganizowanym w stodole naprawia na co dzień samochody, ale równie często jak po narzędzia, sięga też po alkohol. Ze względu na swój nałóg i ciężki charakter, nie jest najlepszym materiałem na głowę rodziny. Charity musi potulnie znosić jego humory, martwiąc się jednocześnie co wyrośnie z Bretta, mającego za wzór takiego ojca.

Pewnie nie wspominałabym o tym wszystkim tak szeroko, gdyby nie fakt, że to właśnie ta obyczajowa strona powieści wysuwa się na pierwszy plan, przynajmniej przez pewien czas. Groza pojawia się gdzieś mimochodem – to spojrzy na nas z szafy, to usłyszymy jej warknięcie. Dopiero znacznie później stanie się kluczowym elementem fabuły i to będzie ten moment, gdy od książki naprawdę trudno się oderwać. Złapałam się na tym, że im bliżej było finału, tym bardziej niecierpliwie czekałam jak to się wszystko zakończy, ba! miałam nawet ochotę od razu zajrzeć na ostatnie strony żeby wiedzieć natychmiast. Oczywiście odebrałabym sobie wtedy przyjemność z czytania, więc z napięciem śledziłam kolejne wydarzenia. Tak było jednak dopiero od pewnego momentu – wcześniej historia nie była aż tak zajmująca.

Trzeba oddać autorowi, że klimat potrafi budować perfekcyjnie i to nawet wtedy, gdy w pewnych momentach fabularnie jest mniej intrygująco. Czułam się tak, jakbym rzeczywiście była w Castle Rock i z bliska przyglądała się życiu jego mieszkańców. Stephen King niezwykle sprawnie dryfuje po miejscach i elementach przestrzeni, prezentując styl, którego nie sposób nie docenić. Trzecioosobowa narracja nie jest przeszkodą w poznawaniu najskrytszych myśli bohaterów, a ukazanie emocji, które są udziałem Cujo uważam za mocno przejmujące.

Nie do końca wiedziałam czego spodziewać się po jednej ze starszych powieści S. Kinga (wcześniej nie kojarzyłam nawet skąd taki akurat tytuł) i czułam się początkowo trochę rozczarowana fabułą. Cały czas ratował to wszystko styl pisania, ale nie wiedziałam na jak długo mi to wystarczy. Na szczęście dalej było zdecydowanie lepiej, bo świetnie skonstruowany klimat Castle Rock zaczął iść w parze z pełną napięcia akcją. Wydaje mi się zresztą, że poza motywem cierpiącego na wściekliznę psa liczą się tu także inne elementy, takie jak chociażby świetny rys społeczności zmagającej się z niełatwą codziennością. Nie poleciłabym może „Cujo” na pierwsze spotkanie z autorem, ale dla osób, które już trochę znają jego pióro, będzie na pewno intrygującym doświadczeniem.

Garść cytatów:

„Potwora nie było, potwór nie żył. (…) Tylko że potwory nigdy nie umierają”. (s. 10)

„Jeśli człowiek przechodzi przez ciemny pokój, pośrodku którego zieje wielka, głęboka dziura, i mija ją o cale, to nie wie, że omal do niej nie wpadł. Nie ma powodu, by się bać. Przynajmniej dopóki światło pozostaje zgaszone”. (s. 84/85)

„Kiedy nie pozostaje już nic innego, jak walczyć o przetrwanie, kiedy jest się doprowadzonym do ostateczności, to albo uchodzi się z życiem, albo umiera i taka jest naturalna kolej rzeczy”. (s. 289)

[Kasia]

18 komentarze

Wymarzona Książka22 lis 2014, 19:03:00
Koniecznie muszę w końcu się zabrać za twórczość Kinga!
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
Krucze Gniazdo22 lis 2014, 19:54:00
A ja właśnie zapoznałam się z twórczością Stephena Kinga właśnie dzięki recenzowanej przez Ciebie książce i uważam, że była to jak dla mnie najlepsza decyzja :)
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
Katarzyna K | Pasieka Kulturalna22 lis 2014, 21:29:00
Zainteresowała mnie fabuła. Ja czytam dopiero pierwszą książkę Kinga w moim życiu, ale jestem zachwycona. Sięgnę może i po Cujo :)
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
monweg23 lis 2014, 10:03:00
Myślę, że kiedyś przeczytam. Do Kinga chyba nie trzeba specjalnie nikogo namawiać. I tak prawie każdy prędzej czy później sięga po jego książki.
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
Wioleta Sadowska 23 lis 2014, 10:45:00
Skoro przeczytałaś książkę, polecam Ci również film, jaki powstał na jej podstawie. Tej historii chyba nigdy nie zapomnę.
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
Rozkminy Hadyny23 lis 2014, 13:40:00
Jak to, przecież historie o wściekłych psach mogą być świetne - jak na przykład Pies Baskerville'ów! ;)
Misery jest wspaniała, to prawda. Ale King potrafi z byle czego napisać świetny horror.
Właśnie, co do Kinga, to dawno do niego nie zaglądałam. Może za jakiś czas...
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
Beata N.23 lis 2014, 16:01:00
Ach, jak dobrze od czasu do czasu wrócić do Castle Rock;)
Zakończenie nie do końca mnie satysfakcjonuje, ale nikt nie powiedział, że powieści Kinga zawsze dobrze się kończą...
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
spokowap23 lis 2014, 19:28:00
Też spodziewałem się nieco innego zakończenia, ale jeśli jestem zaskoczony, uznaje to za plus. Nawet jeśli łzy cisną się do oczu ;) Z Cujo mam naprawdę pozytywne wspomnienia - wciągnąłem się do tego stopnia, że ostatnie sto stron czytałem do czwartej nad ranem.
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
Alicja S.23 lis 2014, 21:36:00
Cóż.. muszę się w końcu zapoznać z twórczością Kinga, bo aż wstyd ;)
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
Elenkaa24 lis 2014, 12:38:00
Nie przepadam za Kingiem i trzeciego podejścia do jego twórczości już chyba z mojej strony nie będzie…
http://pasion-libros.blogspot.com
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
Unknown24 lis 2014, 14:56:00
Kinga czytuję, ale Cujo nie miałam jeszcze okazji :) Za to mój małżonek świetnie ją wspomina, więc jestem doń pozytywnie nastawiona.
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi