Tahereh Mafi - Dotyk Julii

12.06.2014

Tahereh Mafi, Dotyk Julii [Shatter Me], tłum. Małgorzata Kafel, Otwarte, 2012, 336 stron.

Jeszcze zanim zaczęłam czytać „Dotyk Julii” podobał mi się główny punkt fabuły oparty na postaci dziewczyny, której dotyk zabija. Byłam ciekawa jak ten motyw zostanie poprowadzony przez autorkę i czy stworzony przez nią świat zdoła mnie wciągnąć. Tym bardziej, że raczej niezbyt często sięgam po historie osadzone w fikcyjnej wizji przyszłości – nawet nie dlatego, że takowych nie lubię, ale zwyczajnie zwykle bardziej trafia do mnie rzeczywistość, którą znam, a w której i tak ciągle odkrywam coś nowego. W każdym razie miałam nadzieję, że potencjał, który upatrywałam w „Dotyku Julii” został w pełni wykorzystany.

Julia przebywa w szpitalu psychiatrycznym, w którym została zamknięta ze względu na swój niezwykły dar lub raczej jak sama uważa (i nie jest w tym odosobniona) przekleństwo – dotyk jej ciała może zabić. Miejsce, w którym się znalazła trudno zresztą uznać za takie, które ma jej jakoś pomóc – to bardziej więzienie mające trzymać ją z daleka od innych. A jednak po wielu spędzonych samotnie dniach do jej pokoju trafia współwięzień – Adam. Czy dziewczyna będzie potrafiła się otworzyć na drugiego człowieka, mimo że do tej pory ze strony ludzi spotykało ją jedynie odrzucenie? I czy powinna komukolwiek ufać, skoro nie mogła zaufać nawet własnym rodzicom?

Akcja osadzona została w bliżej nieokreślonej, choć jak domyślić się możemy z opisów niedalekiej, przyszłości. Ludzie swoją lekkomyślnością zniszczyli wiele elementów ekosystemu – brakuje wody, pożywienia, a natura uległa niemal nieodwracalnym zmianom. Władzę przejął Komitet Odnowy, który dawał ludziom nadzieję na budowę wszystkiego od nowa, a w rzeczywistości sieje spustoszenie i brutalnie rozprawia się z tymi, którzy odważą się sprzeciwić nowym porządkom. Trochę zabrakło mi tutaj szerszego podejścia do zaprezentowania nowej rzeczywistości. Odgrywała ona ważną rolę, a jednak miałam wrażenie, że za mało było szczegółów, zbyt ogólnie autorka potraktowała to, co doprowadziło do stanu obecnego i przez to nie w pełni wgryzłam się w nowe otoczenie. Podstawy zostały zbudowane, ale do w pełni wykreowanej przyszłości trzeba poza fundamentami czegoś więcej. Liczę jednak na to, że pod tym względem kolejne książki z serii zaspokoją mój apetyt na pełną wizję tej niepokojącej przyszłości.

Julia jako bohaterka przypadła mi do gustu. Ujęło mnie jej zagubienie i to niepohamowane pragnienie akceptacji, przy jednoczesnym poczuciu, że nie zasługuje na nic więcej poza postrzeganiem jako potwora. W późniejszej części odrobinę drażniło mnie to, że aż tak przeżywała każde słowo, gest, spojrzenie – wydawało mi się to nieco przerysowane, choć z drugiej strony być może w pewnym stopniu uzasadnione tym, że w życiu spotykało ją tylko odrzucenie. To dziewczyna, która ma w sobie masę niepewności, a jednak kryje także siłę i to wcale niezwiązaną z namacalnymi zdolnościami. Pierwszoosobowa narracja pozwala lepiej poznać Julię i targające nią emocje, a w jej życiu dzieje się naprawdę wiele. Wreszcie widzi nadzieję na szczęście, choć pojawia się ona w trudnych dla wszystkich czasach.

Tehereh Mafi pisze ciekawie, lekko, a chociaż nad dialogami trzeba jeszcze trochę popracować to już opisy są w większości całkiem dobre. Podobały mi się zastosowane, niezwykle liczne, metafory i to w nich widać, że autorka ma naprawdę wart uwagi styl pisania.

W książce pojawiło się kilka elementów, które nie do końca mnie przekonały. Chwilami jest zbyt ckliwie i w tych momentach cała historia niebezpiecznie zbliża się do miłosnej opowiastki z zagrożeniem w tle, a fakt, że Julia niemal na każdym robi tak oszałamiające wrażenie nie dodaje historii autentyczności. A jednak jej losy naprawdę mnie wciągnęły i mimo tych odrobinę drażniących detali, uważam, że ta seria ma pewien potencjał. Wprawdzie w „Dotyku Julii” nie został on w pełni wykorzystany, ale mam nadzieję, że kolejne części serii zrekompensują niedostatki pierwszego tomu. Liczę na pogłębienie portretów psychologicznych, większe skupienie na otaczającej bohaterów rzeczywistości i pójścia trochę mniej w kierunku uczuciowych zawirowań, a bardziej trzymającej w napięciu akcji i zaskakujących rozwiązań fabularnych. Na ile te oczekiwania spełni „Sekret Julii” – o tym mam nadzieję przekonać się niedługo.

Garść cytatów:

„Teraz jedynym pewnym istnieniem jest dla mnie to, które zostało mi dane. Jestem echem tego, co było kiedyś”. (s. 8)

„Nadzieja tego świata wykrwawia się z lufy karabinu”. (s. 65)

Dotyk Julii | Sekret Julii | Dar Julii | Julia. Trzy tajemnice

[Kasia]

10 komentarze

Lustro Rzeczywistości12 cze 2014, 23:02:00
Kolejne tomy są ciekawe i utrzymane w podobnym klimacie, jednak zaskoczenia raczej nie przeżyjesz ;) ja polubiłam serię właśnie za specyficzny styl autorki i ciekawe przesłanie ekologiczne ;) Poza tym na uwagę zasługuje kilka pięknie opisanych scen miłosnych. Czekam na kolejne wrażenia ;)
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
Scarlett13 cze 2014, 07:34:00
Jeśli mam być szczera to ta książka ani trochę mi się nie podobała :-) Julie z fajnej bohaterki prędko staje się nastolatką z burzą hormonalną. Co do języka to mnie się akurat nie podobał ;-) Dla mnie ten cały poetyzm był kiczowaty, a metafory były dość przypadkowo układane ;-) Słyszałam porównania do Schulza, ale to wielka krzywda dla tego ostatniego, że przystawia się go do pisarki nastoletnich romansów :(
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
Wioleta Sadowska 13 cze 2014, 12:26:00
Słyszałam o tej serii i recenzje są różne. Jeśli będę miała okazję to na pewno przeczytam.
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
Klaudyna Maciąg13 cze 2014, 15:51:00
Ach, wprost uwielbiam te wszystkie współczesne bohaterki młodzieżowe, na które wszyscy lecą ;)

Mam pierwsze dwa tomy serii u siebie i sam ich główny motyw bardzo mnie ciekawi. Tylko zabrać się za czytanie ciężko :)
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
Unknown13 cze 2014, 18:01:00
Już o serii słyszałam, ale jakoś nie zainteresowała mnie fabuła.
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
roseevra13 cze 2014, 18:11:00
Słyszałam wiele o tej serii i jak na razie nie chcę się za nią brać, bo mam zaczętych kilka innych serii książkowych, więc chcę najpierw je skończyć, a potem brać się za inne.
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
Beata N.14 cze 2014, 12:57:00
Jakoś nie lubię tego rodzaju książek:/ Więc i po tę nie sięgnę (możliwe, że by mi się spodobała, ale jakoś mam przeczucie, że tylko się rozczaruję)
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi