Nadia Hashimi – Dom bez okien
17.07.2017
Nadia Hashimi, Dom bez okien [A House Without Windows], tłum. Urszula Gardner, Wydawnictwo Kobiece, 2017, 491 stron.
Mąż zamordowany uderzeniem siekiery w głowę. Żona cała we
krwi przy jego martwym ciele. Zbrodnia dokonana na ich podwórku. Przez nią? Szwagier
ofiary jest tego pewny, gdy rzuca się na Zibę i niemal dusi ją w szale gniewu.
Odciągają go od niej, ale to tylko jak odroczenie wyroku. Nikt nic nie widział,
nikt nic nie słyszał, ale wielu osobom sprawa wydaje się oczywista. W Afganistanie
słowo kobiety jest i tak niewiele warte - gdyby oczywiście Ziba miała zamiar
cokolwiek tłumaczyć.
Jedno, czego na pewno nie spodziewałam się po „Domu bez
okien”, to napięcie, którego mi ta powieść dostarczyła. Domyśliłam się, że
będzie poruszała trudne tematy, ale nie wiedziałam, że wzbudzi we mnie niepewność i niepokój. Co jest prawdą, a co nie? Czy Ziba rzeczywiście
zabiła swojego męża? Nadia Hashimi tak plącze wydarzenia, tak zgrabnie pokazuje
kolejne części układanki, że niby wiemy coraz więcej, ale tak naprawdę niemal
do końca można się spodziewać wszystkiego. Po lekturze mam poczucie, że autorka
w pewnym sensie uśpiła moją czujność, bo zakończenie nie jest na tyle
niespodziewane, żeby nie można się było go domyślić. A jednak czułam się –
przynajmniej częściowo – zaskoczona. Tworzyłam scenariusze wydarzeń, ale to
ziarenko wątpliwości od początku kiełkowało i z czasem coraz bardziej rosło.
„Dom bez okien” nie posiadałby takiej siły przyciągania, gdyby
nie barwny język, jakim posługuje się pisarka, umiejętne poprowadzenie fabuły,
a przede wszystkim pokazanie niesprawiedliwości, która jest udziałem afgańskich
kobiet. To, że Ziba trafiła do więzienia, a wyrok ma wydać sędzia, jest w
sprawie morderstwa czymś niezupełnie codziennym. Samosądy dokonywały się już w
przypadku mniejszych przewinień czy chociażby rzuconych na kogoś podejrzeń. Pytanie
tylko, czy można liczyć na sprawiedliwość w kraju, w którym system sądownictwa wydaje
się momentami ponurym żartem? Jusuf – młody prawnik, Afgańczyk z pochodzenia,
który wiele lat spędził w Stanach Zjednoczonych, zamierza zrobić wszystko co w
jego mocy, by uratować swoją klientkę.
Nie brakuje w tej książce niesprawiedliwości, której różne
odsłony pokazane zostały między innymi za pośrednictwem kobiet w więzieniu, do którego trafiła
Ziba. Szalenie cienka granica dzieli w Afganistanie wolność od zniewolenia, a wystarczy
wskazanie oskarżycielskim palcem, by na przykład za zjedzenie posiłku z
mężczyzną otrzymać wyrok. Każda kolejna historia, czasami tylko mimochodem
wspomniana, budzi wewnętrzny sprzeciw i niedowierzanie. A prawda? Ta okazuje
się najczęściej niewiele warta dla świata zewnętrznego, ale jednocześnie jest
tym, co może dawać nadzieję na przetrwanie, pulsując delikatnie pod skórą, a
czasami tylko migając na moment w myślach.
Nadia Hashimi stworzyła bohaterki, które w większości w każdej sytuacji
potrafią się jakoś odnaleźć. Targają nimi emocje, w środku często są o krok od
rozsypania się na kawałeczki, ale trwają. Taka jest chociażby Ziba, której upór
– początkowo niezrozumiały – z czasem nabiera większego znaczenia; jej matka
Gulnaz emanuje siłą nie dlatego, że jest postrzegana jako czarownica, która potrafi
naginać rzeczywistość do swoich potrzeb, ale dlatego, że ma sobie ogrom
samozaparcia, zna swoją wartość i nie waha się tego pokazywać.
Nie spodziewałam się, że „Dom bez okien” będzie tak dobrą
powieścią i że tak mocno mnie wciągnie. Niejednoznaczne wydarzenia, trudni do
zaszufladkowania bohaterowie, zło mieszające się z dobrem, swobodne poruszanie
się autorki po wielu wątkach, sprawne pokazanie fragmentów afgańskiej
rzeczywistości – to mnie przekonało. Po inne książki Nadii Hashimi sięgnę z
mniejszą niepewnością i nadzieją na kolejną ciekawą lekturę.
Garść cytatów:
„Krótszy od palca skorpion może być bardziej niebezpieczny
od przyczajonego tygrysa”. (s. 39)
„Małżeństwo to swego rodzaju sport. Punkt za miłość, punkt
za nienawiść. Rachubę prowadzi serce”. (s. 90)
„Dla kobiet czas biegnie inaczej. Męczą nas długie godziny
wczoraj, nęcą krótkie chwile jutra. Oto jak żyjemy: rozdarte między tym, co
było, i tym co będzie”. (s. 166)
„Nie ukryjesz słońca za dwoma palcami. Prawda wyjdzie na jaw”.
(s. 179)
„Nasze umysły to dzikie bestie. Oswajamy je za pomocą
strachu przed Bogiem albo karą, ale czasami odmawiają posłuszeństwa. Wtedy
sprawy przybierają zły obrót”. (s. 233)
„Kobieta jest warta tyle, ile krople jej krwi w noc
poślubną, comiesięczny strumyk przelewany w rytm księżyca i rzeka niosąca na
świat dzieci jej męża. Część kobiet jest sądzona ostatecznie, opróżniając żyły
za własne grzechy albo grzechy innych”. (s. 240)
~~*~~
Za książkę dziękuję
Wydawnictwu Kobiecemu.
![[Kasia]](http://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhAVVfQa5bous3LQLybcH1UujfDGxXYqdeaAoVuRtZwIrUxDD9cwVhNIBvRlxM7_lN8SbSmuOqM5X9BFnXwsi5NnJohY1yfZr2-vpJdLQNbm0PqVp8rqzdGCZoOU6C8ZQ/s220/72610487_3238162386210904_4679040103585153024_n.jpg){kind=avatar}
25 komentarze
Ależ zapatrzyłam się w Twoje zdjęcia. Są super. A książka mnie jak najbardziej zainteresowała.
OdpowiedzUsuńMiło mi Wiolu, że Ci się podobają! ;)
UsuńA książka zdecydowanie warta uwagi.
Na pewno zainteresuję się tą powieścią, bo wszystko wskazuje na to, że będzie mi się podobać. Akcja umiejscowiona w egzotycznym miejscu, losy kobiet na tle niesprawiedliwości oraz swego rodzaju wątek kryminalny sprawiają, że chętnie po nią sięgnę.
OdpowiedzUsuńZgrabnie to podsumowałaś - to wszystko w tej książce na pewno znajdziesz :)
UsuńŚwietnie, mam na tę historię wielką ochotę :)
UsuńDobrze, że są blogi książkowe ;) Nie zainteresowałabym się tą książką, a mogłaby ominąć mnie ciekawa lektura :)
OdpowiedzUsuńCieszę się, że udało mi się Cię zainteresować :) Warto!
UsuńSłyszałam już wcześniej o tej książce i Twoja recenzja mocno mnie zachęciła do sięgnięcia po nią - sytuacja kobiet w Afganistanie wydaje się szalenie ciekawym i ważnym tematem.
OdpowiedzUsuńTo prawda! Trochę obawiałam się, że pokazana zostanie ona nieprzekonująco, a chociaż to oczywiście tylko wycinek tematu życia afgańskich kobiet, to myślę, że bardzo umiejętnie przedstawiony.
UsuńOj bardzo ciężki temat. Dawno temu przeczytałam "Tysiąc wspaniałych słońc" i książkę pamiętam do dzisiaj! Historia mną po prostu wstrząsnęła. Podobnie widzę, że jest tutaj. I najzwyczajniej na świecie krew się we mnie gotuje jak słyszę o takiej niesprawiedliwości i traktowaniu kobiet. Nie rozumiem tego. To jest tak inna kultura, odmienna od naszej i tak bardzo silna i emocjonalna, że aż trudno w to uwierzyć.
OdpowiedzUsuńRóżne rzeczy się dzieją na świecie, ale wszędzie tam, gdzie wygrywa niesprawiedliwość i gubi się człowiek trudno jest o zachowanie obojętności, więc zupełnie Ci się nie dziwię. "Tysiąc wspaniałych słońc" miałam chyba w planach.
UsuńZ pewnością to ważna i intrygująca historia. Warto przyjrzeć się jej bliżej.
OdpowiedzUsuńO tak, Kasiu - warto!
UsuńPodoba mi się, że książka Cię zaskoczyła, że wzbudziła napięcie. Dla mnie to tytuł obowiązkowy, poznałam już powieści autorki i wiem, że to same perełki.
OdpowiedzUsuńŚwietnie, myślę, że się nie zawiedziesz. A ja na pewno przeczytam pozostałe książki autorki.
UsuńBardzo cenię Wydawnictwo Kobiece za książki, które poruszają do granic możliwości serce każdego czytelnika. Tutaj widzę kolejną dobrą powieść z trudnym i emocjonującym tematem. Na pewno się z nią zapoznam.
OdpowiedzUsuńMoje dwa poprzednie spotkania z książkami tego wydawnictwa były pozytywne, ale bez wielkich emocji - dopiero ta powieść mocniej mnie poruszyła.
UsuńMiałam ją na uwadze, gdy zobaczyłam zapowiedzi. Teraz wiem, że warto ją przeczytać :)
OdpowiedzUsuńJeśli interesuje Cię Małgosiu taka tematyka, to zdecydowanie warto.
UsuńLubię , gdy książki okazują się być zaskakująco dobre :) Chętnie sięgnę po powyższą, na pewno przypadłaby mi do gustu!
OdpowiedzUsuńBardzo się cieszę, bo warto tej książce dać szansę :)
UsuńZafascynowałaś mnie! Uwielbiam powieści, w których jest sporo niepewności, co jest prawdą, a co fałszem. ponado uwielbiam powieści o kobietach w innych kulturach, zwłaszcza tych represyjnych, więc już sobie zapisuję tę powieść!
OdpowiedzUsuńTutaj ta niepewność towarzyszyła mi prawie do końca, mimo że w pewnym momencie teoretycznie więcej już było wiadomo. Autorka ciekawie pokazała kawałek życia afgańskich kobiet, więc powinnaś być zadowolona z lektury.
UsuńPrzyznaję, że rzadko mam okazję sięgnąć po książkę o podobnej tematyce. Ta wydaje się wręcz wołać o przeczytanie. Muszę wyznać, że troszkę się obawiam tego zagadnienia, jak ktoś mnie zapyta dlaczego to nie będę umiała odpowiedzieć. Może ze względu na momentami dokuczliwą umiejętność wczuwania się w losy bohaterów, co w tej powieści raczej nie byłoby przyjemnym doznaniem. Mimo to rozejrzę się za egzemplarzem dla siebie i spróbuję.
OdpowiedzUsuńAniu, polecam. To wartościowa książka i chociaż rozumiem, że czasami ciężko jest, gdy się angażujemy w życie bohaterów, to myślę, że ten tytuł zasługuje na uwagę.
UsuńZapraszam do dyskusji i dziękuję za każde pozostawione słowo :)