Marcin Mortka – Miasteczko Nonstead

3.04.2016

Marcin Mortka, Miasteczko Nonstead, Fabryka Słów, 2012, 297 stron.

Zastanawiam się nad pierwszym spotkaniem z Marcinem Mortką i z pewną trudnością przychodzi mi określenie, na ile było ono udane. Problem tkwi w tym, że chociaż w ogólnym rozrachunku „Miasteczko Nonstead” przypadło mi do gustu, to jednocześnie czuję, że można było z tej historii wyciągnąć jeszcze więcej. Predyspozycje ku temu autor ma zdecydowanie, ale tym razem nie zdołał mnie wbić w fotel i sprawić, że z dreszczem przechodzącym po plecach będę wspominała wizytę w małym, dziwnym miasteczku.

Nathan po ogromnym sukcesie swojego zbioru opowiadań grozy, przeżywa trudne chwile w życiu osobistym. Jego ukochana nagle zniknęła i trudno mu się pogodzić, że być może więcej jej nie zobaczy. Wraca więc pod zmienionym nazwiskiem do miejsca, w którym przeżyli jedne z najszczęśliwszych chwil, licząc, że uda mu się odciąć od męczącej sławy i poukładać sobie rozsypane na kawałki życie. Można by to uznać za całkiem niezły plan, gdyby nie fakt, że miasteczku Nonstead bardzo daleko do gościnnego miejsca. Dzieją się w nim mocno niepokojące rzeczy (znikający ludzie; dziecko rozmawiające przez sen i cóż… uzyskujące odpowiedź; stojąca w lesie – podobno przeklęta - Samotnia) i spokój to ostatnie na co może liczyć Nathan. Mężczyzna szybko (moim zdaniem nawet zbyt szybko) porzuca swoją fałszywą tożsamość i angażuje się w kolejne wydarzenia. Poszukiwanie odpowiedzi nigdy jednak nie jest w takich sytuacjach bezpieczne i pewnie mądrzej byłoby od razu wyjechać.

Marcin Mortka sam nasunął mi na myśl porównania swojej powieści z twórczością Stephena Kinga, kilkakrotnie o nim wspominając. Może właśnie dlatego mimowolnie szukałam w „Miasteczku Nonstead” tych elementów, które tak cenię u amerykańskiego pisarza i czułam się odrobinę rozczarowana. W gruncie rzeczy myślę jednak, że nawet bez nawiązywania do Kinga i tak brakowałoby mi tego samego – głębszego wniknięcia w psychikę bohaterów i stworzenia szerszego i bardziej szczegółowego kontekstu całe opowieści. Mam poczucie, że ta historia w bardziej rozbudowanej wersji dużo by zyskała, a ja jako czytelnik miałabym szansę jeszcze bardziej się w nią zaangażować i zżyć się mocniej z Nathanem i innymi postaciami.

Z pewnością przy „Miasteczku Nonstead” nie można się jednak nudzić, bo akcja właściwie ani na chwilę nie zwalnia. Intensywność kolejnych wydarzeń sprawiła, że nawet nie wiem kiedy dotarłam do ostatniej strony. Marcin Mortka umiejętnie buduje poczucie, że zło może czaić się wszędzie i w trakcie lektury trudno wskazać, co jest przyczyną dziwnych wydarzeń w miasteczku. Czasami tylko wydawało mi się, że brakuje jakiejś głównej osi strachu, przez co nie zawsze czułam oddech zbliżającego się niebezpieczeństwa, ale z drugiej strony doceniam takie rozwiązanie, bo trudno przewidzieć z której strony nadejdzie cios.

Spotykanie na swojej drodze świetnych książek to najlepsze na świecie doświadczenie, ale okazuje się być jednocześnie bagażem, który sprawia, że oczekujemy od podobnych gatunkowo powieści znacznie więcej. Szukam więc na przykład takiego napięcia, jakiego dostarczyły mi niepozorne „Cienie w mroku” Michelle Paver czy odkrywania ogromnych pokładów zła w człowieku (i nie tylko), z czym genialnie sobie radzi Stephen King. Liczę na emocje i refleksje, a jeżeli są podane w zupełnie innej odsłonie to tym lepiej, bo przecież nie chodzi o to, by iść utartymi schematami. Chcę odkładać książkę z przeświadczeniem, że stworzona przez autora historia zagości mi w głowie na dłużej, zostawiając po sobie mniejszy lub większy ślad. Nie jestem pewna czy „Miasteczko Nonstead” go zostawi, ale kto wie – już nieraz przekonałam się, że potrafią tego dokonać książki, które w momencie lektury nie zachwyciły mnie w stu procentach.

Powieść Marcina Mortki to mimo mojego marudzenia naprawdę całkiem udane podejście do historii, mającej wzbudzić niepokój, ale skłamałabym, gdyby stwierdziła, że czułam się w pełni usatysfakcjonowana. Zgrabny styl, ciekawy pomysł i szybka akcja są atutami, które warto docenić, ale chciałabym poczuć więcej dreszczy strachu na plecach i zachwycić się złożonością charakterów postaci. Zakończenie pozostawia otwartą furtkę dla kolejnej części tej historii i gdyby taka rzeczywiście się pojawiła, to na pewno dam jej szansę, licząc, że Marcin Mortka zatopi się mocniej w mroku i ludzkich umysłach.

Garść cytatów:

„To nieprawdopodobne, ile człowiek może opowiedzieć drugiemu, nie odzywając się ani słowem”. (s. 57)

„Uwielbiam strach. Nie ma prawdziwszego uczucia od strachu. Ci, którzy uważają miłość za uczucie silniejsze, chyba nigdy naprawdę się nie bali”. (s. 101)

~~*~~

Wyzwanie: Polacy nie gęsi

[Kasia]

9 komentarze

Olga Majerska3 kwi 2016, 21:39:00
Dawno, dawno temu ta powieść mnie zainteresowała... a potem o niej zapomniałam:p kiedy zobaczyłam u Ciebie ten znajomy tytuł stasznie się ucieszyłam, że książka, którą kiedyś chciałam poznać, została mi przypomniana. A tu w sumie zawód, w sumie braki, mało napięcia i psychologii. Może to jednak dobrze, że o niej zapomniałam?:)
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
Dominika S.4 kwi 2016, 10:47:00
Wprawdzie tej powieści nie czytałam, ale doskonale rozumiem uczucie zawodu, o którym wspominasz. Niestety wiele powieści grozy boryka się z brakiem rozwinięcia psychologii bohaterów, powodując u odbiorcy niedosyt. W każdym razie książki nie skreślam, ale będę mieć w pamięci, że nie jest to lektura bez wad.
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
Meg Sheti4 kwi 2016, 13:21:00
Akurat nie znam twórczości tego autora, ale jego nazwisko często mi się gdzieś przewija ;) Będę musiała nadrobić!

Bookeaterreality
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
Meggie6 kwi 2016, 19:53:00
Dla mnie twórczość pisarza na razie stanowi tajemnicę :)
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi
Alicja S.16 kwi 2016, 11:10:00
W sumie jeszcze się zastanowię nad tą książką, póki co mam co czytać - jedynie ok 45 książek na stosiku haha :D
OdpowiedzUsuń
Odpowiedzi